Çalışanlar sigortalı mı?
Yeşim Girgin- Sigortalılık üçe ayrılıyor 4A-4B-4C. 4A işçilerin sigortalılık tipidir yani eski SSK; 4B serbest meslek erbabı olan kişilerin sigortalılık tipidir yani eski Bağkur; 4C ise memurların sigortalılık tipidir yani eski Emekli Sandığı. Setlerde çalışan insanlar işçidirler dolayısıyla, 4A üzerinden sigortalanmak durumundalar (kanunlara göre de böyle). Fakat maalesef oyuncuların tamamına, set işçilerinin de neredeyse yarısına serbest meslek makbuzu açtırılıyor. Sanki bu kişiler esnaf, tüccar ve patronmuş gibi. Bu yanlış sistem set çalışma koşullarından ücretlere, işçi güvenliğinden sözleşmelere kadar her şeyin yanlış işlemesine sebep oluyor. Sektörde varolan sorunların ana kaynağı oyunculara ve set işçilerine serbest meslek makbuzu açtırılıyor oluşudur.

Taşeron çalıştırmak ne demek? Neden yapım şirketleri böyle bir yol tercih eder?
Yeşim Girgin- Taşeron çalışanlar fiili olarak yapımcının çalıştırdığı işçilerinden farksız çalışırlar ama yasal olarak farklı bir firmaya bağlıdırlar. Ama asla "asıl işçi" olarak görünmezler. Zaten taşeronluk, günümüzde işçilerin "asıl işçi" olarak görünmemesine hizmet etmektedir, yani bunun için geliştirilmiştir. İşverenlerin bu yolu tercih etmesinin ise iki sebebi var maliyeti azaltmak, olabildiğince az insanın sorumluluğunu almak ve hatta hiç sorumluluk almamak.

Setlerde güvenlikten kim sorumludur?
Yeşim Girgin- İşveren sorumludur. Yani tabii işin içine girildiğinde çok fazla detayla karşılaşıyorsunuz, iş müfettişleri, uzmanlar devreye giriyor fakat sonuç olarak bu çarkı iyi işletmesi gereken kişiler işverenlerdir.

Bu konuda yasal düzenlemeler var mı? Neler? Yeterli buluyor musunuz?
Yeşim Girgin- Yasal düzenlemeler elbette var örneğin iş güvenliği yasası. Fakat bu düzenlemelerin yeterli olmadığına neredeyse her gün şahit oluyoruz. Sadece kendi alanımızda değil, her sektörde durum böyle. En önemli eksiğimiz ise varolan yasaların pratikte uygulanmayışı. Ciddi bir denetim eksikliği ülkemizde kol geziyor. Teori üretileceğine biraz pratik hayata yatırım yapılsa işler bu derece sarpa sarmazdı. İşçi güvenliği ve iş sağlığı sadece kanun olarak raflarda yer almamalı, pratik hayatta her an karşımıza çıkan bir şey olmalı. Önce iş güvenliği değil can güvenliği!