Bir dizi, televizyondaki komedi anlayışını kökünden değiştirebilir mi? Seinfeld bunu başardı. Kült dizinin başlıca sırrıysa, hiçbir şey hakkında olmasıydı...

Aslında bir ambulansa işiniz düşecekse, daha iyi bir gün seçemezdiniz. Frank Sinatra’nın kalp krizi geçirdiği 14 Mayıs 1998 akşamı, Los Angeles sokaklarında araba sayısı neredeyse yok denecek kadar azdı. Amerika’nın diğer birçok şehrinde olduğu gibi, insanlar televizyon karşısına kurulmuş, Seinfeld’in finalini seyrediyorlardı. O akşam, Amerika yakın tarihinin en önemli figürlerinden biri bu dünyadan göçerken, televizyonda komedi anlayışını kökünden değiştiren Jerry Seinfeld ve arkadaşları da ekranlara veda ediyordu. Hayatta yeni tanıştığınız insanlarda da olmasını umduğunuz ilgi alanlarınız vardır. Belli konulardaki zevklerinizin benzer olması, daha sonra gelecek bir çok şeyin garantisi gibidir. Benim için komedi anlayışı bunlardan en önemlisi olmalı. Yakın çevremdeki hayata aynı yerden baktığımızı hissettiğim bir çok insanın Seinfeld takıntısının başka bir izahı olamaz çünkü.

Sakız çiğneyen insanların kendilerine söylenen hiçbir şeyi ciddiye almıyor ve söylenenlere inanmıyor gözükmeleri… Göğüs dekoltesine bakmanın aslında güneşe bakmaya benzemesi, dolayısıyla bir saniyeden uzun sürmemesi gerektiği… Sokakta elimizde torbalarla köpeklerimizi gezdirirken bizi izleyen uzaylıların, dünyanın efendilerinin köpekler olduğunu düşünüyor olabilecekleri… Aslında hayata dair bunlara benzer sayısız ve olabildiğince önemsiz gözlemlerle dolu bir dizi Seinfeld. Müzikte de böyledir. İlk kez dinlediğinizde sizi tabiri caizse o kadar da vurmayan albümler, tekrar tekrar dinledikçe sizin için keşfedilmiş birer hazineye dönüşürler. Yapılan işte kolaya kaçmamanın doğal bir sonucudur bu. Larry David-Jerry Seinfeld ikilisi de, televizyon söz konusu olduğunda aynen bunu yaptı.

UCUZ SİLAHLARI ASLA KULLANMADI

Larry David, 1980’lerin ortalarında Saturday Night Live için skeçler yazan ve bu konuda çok da başarılı olmayan bir komedyenken, dönemin parlayan stand-up komedyenlerinden Jerry Seinfeld’le NBC’ye bir sit-com hazırlama fırsatını yakalar. Nasıl bir dizi yapabileceklerini konuşurken Larry, günlük hayatta herkesin başına gelen, fakat insanların absürtlüğünü bir türlü fark edemedikleri olaylardan pekala bir dizi kotarılabileceğini söyler. Kısacası, kendi ifadesiyle dizi ‘hiçbir şey hakkında’ olacaktır.Tam da bu yüzden hiçbir Seinfeld tutkunu, herhangi bir arkadaşına diziyi seyretmesini tavsiye ederken kendinden yüzde 100 emin değildir. “Bir kaç bölüm sabret,” cümlesi kesinlikle sohbetin bir yerinde araya sıkıştırılır.

Seyirciye karakterleriyle duygusal bir bağ kurdurma, onlar adına sevindirme, üzme, kaygılandırma gibi ucuz silahları asla kullanmaz Seinfeld. Daha sonra Ricky Gervais / The Office örneğinde de göreceğimiz gibi, izleyiciyi ilk başlarda çok da yakalayamayan bu mizah anlayışı, zaman geçtikçe kitlesini kendine bağımlı hale getirir. Bir süre sonra, bir de bakmışsınız ki kendilerinden başka kimsenin iyiliği umurlarında olmayan ve ipe sapa gelmez hedeflerine ulaşma konusunda sınır tanımayan bir yaratıcılıkları olan Jerry ve arkadaşlarının yaşadıkları çoğu şeyin benzerini siz aslında günlük hayatlarınızda yaşıyorsunuz.

BİRKAÇ BÖLÜM SABREDİN!

Diğer yandan Seinfeld’in, dönemin Amerikan popüler kültürüne sayısız referans vermesine rağmen bu kadar evrensel ve zamansız olmayı başarabilmesinin sebebi, belki de zamanının çok önünde olması. Bugün bir çok platformda karşımıza çıkan ‘şehirli insanın iletişim imkanları artmasına rağmen beklenenin aksine git gide kabuğuna çekilmesi, ilişkileri için çaba sarfetmekten kaçınması’ gibi saptamaları – teraneleri – Seinfeld bundan 20 yıl önce işlemişti bile.

1989 yılından 1998’e kadar dokuz sezon boyunca yayınlanan dizi hakkında bugüne kadar söylenmemiş bir şey kalmış mıdır, pek bilmiyorum. Üzerine yazılan onca yazı, kitap, kendisini takip eden dönemdeki başarılı komedilerin yaratıcılarının sürekli Seinfeld’i ve fikir babası Larry David’i referans göstermeleri, aradan geçen yıllar içinde bize diziyle ilgili bilmediğimiz sayısız bilgi sundu. Daha önce izlemiş olanlara laf yok. Onlar hiçbir şey hakkındaki bu benzersiz yapımın dokuz sezonunu aralıklarla tekrar tekrar zaten seyrediyorlardır. Daha önce izlemeyen ve böyle bir diziyle ilk defa karşılaşan şanslı kesime ise söylenebilecek tek bir şey var: Birkaç bölüm sabredin.