1994’te O.J. Simpson’ın cinayetten tutuklanması tüm dünyayı şoke etti. Daha sonraki duruşma ve beraat tüm dünya tarafından heyecanla izlendi ve izlenme rekorunu kırdı.
23 yıl boyunca bu vakayı inceleyen Özel Soruşturmacı Bill Dear, yeni kanıtları da hesaba katınca, onun gerçekten de Nicole Brown Simpson ve Ron Goldman’ın ölümlerinden sorumlu olduğuna inanıyor.
31 Ocak’ta ID Xtra kanalında başlayacak altı bölümlük belgesel dizi Is O.J. Innocent?: The Missing Evidence / O. J. Masum mu?: Kayıp Kanıt, Bill Dear’ın araştırmasını ve cinayete ilişkin teorisini gözden geçirmeleri için iki müfettişi işe almasıyla, kanıtların yeniden incelenmesini konu alıyor. Bakalım müfettişler Bill Dear’ın teorilerini doğrulayarak sanığı tespit edebilecekler mi?
İşte belgeselde yer alan ve katkıda bulunan Polis Derrick Levasseur ve eski adli tıp uzmanı Kris Mohandie ile yapılan röportaj:
Dr. Mohandie davayı neden yeniden incelemek istediniz?
Kris: Araştırma ekibinin bir parçası olarak o gün oradaydım. Çenesinin altına silahı dayadığı zaman onu arabadan çıkartıp eve getirmeye çalışan ekibin bir parçasıydım. Medyanın ve yüzlerce insanın yakından izlediği bir davada çalıştım. Benim için bugüne kadar çözülemeyen davalar içinde en ilginç olanı bu. LAPD (Los Angeles Polis Departmanı) ile birlikte çalıştığım için hangi hükümlerin kamuoyunda kargaşaya yol açacağını biliyordum. Davanın kanıtlarını gün be gün takip etmedim, dolayısıyla davanın temsil ettikleri ve muhtemel sonucu konusunda kendi fikirlerim vardı. Bu dava, belki de kanıtlara taze bir bakış atarak, tüm taraflara ve kamuoyuna bir kapanış sağlamak için bir fırsat.
Belgeselde sizin için en şaşırtıcı şey nedir?
Kris: Bir çok şaşırtıcı şey var. Röportaj yaptığımız tüm kişiler bu davadan kalıcı biçimde etkilenmişlerdi. Davaya karışan insanların kalıcı travmaları var. İnsanların bugüne kadar bu durumdan kalıcı olarak etkilendiğini görmek beni şaşırttı.
Derrick: Kris’in söylediklerini pekiştireyim; biliyorsunuz böyle bir davada en çok ailelere ne olduğu ve onların hayatlarını nasıl yeniden kurduğu konuşulur. Kimi aile üyeleri ile örneğin Ron Goldman’ın babası, Nicole Brown’ın kız kardeşi Tanya Brown, hayatlarına devam etseler de yine de bir kapanış, bir sonuç istiyorlardı. Dürüst olmak gerekirse bu da beni motive etti. Çünkü bu davayla doğrudan bağlantısı olanların bir kapanış istemesi, bizimki gibi programlara katılmayı kabul etmesi, hala bir arayış içinde olduğunu gösterir. Dolayısıyla onlar için çalışmak beni daha çok motive etti.
Araştırmada yeni bir kanıt buldunuz mu?
Derrick: Evet, kesinlikle. Biri bu bıçaktı. Kimi şüphelilerin etrafındaki eşyalar, böyle bir şeyi yapma konusunda kişisel güdüleri olabilir. İlk kez olarak sunulan şeyler var ve bunlara kanıtsal bakımdan, Kris’le beraber ise psikolojik bakımdan yaklaştık. DNA ve Simpson’ın Bronco jipi gibi şeyler var, bugün bunlara yeni teknoloji ile baktığımızda hala doğru olduğunu görüyoruz. Şahitleri araştırıyoruz, yalan makinesi kullanıyoruz. Davanın daha once incelenmiş unsurları var ama onlara yeni bir bakışla ve yeni teknolojiyle yaklaşıyoruz.
Kris: Evet Derrick’in dediklerine katılıyorum, yeni kanıt var. Yeni bir bakışla ortaya çıkan kanıt var. O gece neler olabileceğine dair alternatif teoriler ışığında alanlara yaptığımız ziyaretler var. Daha önce sorulduğunu sanmadığım sorular sorduk. Ardından ilgili taraflarla, şahitlerle görüştük. Tüm bilgilere bakıp keşfetmek heyecan vericiydi. Belgeselin bir bütünlüğü var ve bundan memnunuz.
Derrick: Bir şey daha eklemek istiyorum. Bir sürü insan davayı takip etmekle birlikte yeni kuşak ayrıntıları bilmiyor. Dolayısıyla yeni kanıtlar hakkında konuşmanın yanı sıra bugüne kadarki hikayenin tamamını anlatmak da önemli. Böylece seyirciler kendi sonuçlarına varmadan önce resmin tamamını görebilir. Çünkü biz seyircinin o akşam ne olduğuna kendi karar vermesini istiyoruz.
Seyirci perspektifinden bakacak olursak, sizce neden özellikle bu davaya takıntılıyız? Bize O.J.’in bir psikolojijk profilini çıkarabilir misiniz?
Derrick: Bu davanın cinayetin yanı sıra çok farklı boyutları var. Çoğu önemli cinayet davası bu tür bir inceleme gerektirir. Bana gore öne çıkan bir kaç unsur var; ünlü biri, ırksal bir mesele, intikam, kıskançlık ve hepsinin üstüne cinayet. Sonra, gözden düşmüş bir kahraman O.J. Simpson. Unutmayalım O.J. Amerika’nın tamamı tarafından sevilen bir adamdı. Tüm zamanların en iyi futbolcularından biri olarak görülüyordu. Dolayısıyla gözden dramatik olarak düşmüş biri. O.J.’in önem ve kişiliğinde birinin bu cinayeti işleyip, vahşeti gösterebilmesi o güne kadar Amerikalıların alışık olmadığı bir durumdu. Onu televizyonda seyreder ve severdik. Karizmatik ve kamuoyu tarafından sevilen bir adamdı. Bu menfur saldırının parçası olma ihtimali bir çok insan için dramatik. Bir de hala sonuçlanmamış bir dava. Ne düşünürseniz düşünün, Nicole Brown ve Ron Goldman cinayetleri yüzünden başka kimse tutuklanmadı.
İlk soruşturma hakkındaki genel fikriniz nedir?
Derrick: Biliyor musunuz? Orijinal soruşturmaya baktığınızda “Yapmadıkları neler var?”, “Neden O.J.’in oğlu Jason Simpson ile konuşmadılar?”, “Neden bunları yapmadılar?” bunlar kesinlikle sorduğumuz sorular. Dedektif Tom Lange’in her biri için bir yanıtı vardı, ve çoğu da davada karşılığını buldu. Ama Dedektif Lange bile soruşturmanın daha farklı yönetilebileceğini kabul etti. Dizi hakkında çok fazla ayrıntı vermek istemiyorum ama LAPD tarafından toplanan bir delil sahibine geri verildi. Kris ve benim soruşturmanın yürütülüş biçimi ve adli olarak analizi konularında sorularımız vardı. Dedektif Lange’e de bu soruları yönelttik. LAPD’nin aydınlatması gereken bir çok şey vardı,
Bir başka işaret etmek istediğim konu daha var, her davada bir seviyede kirlenme olur. Soruşturma hiçbir zaman hatasız değildir. Bu hataları azaltmaya çalışırsınız ki davanın nihai sonucu etkilenmesin. Elbette geriye dönüp bakıldığında daha farklı bir yaklaşımın mümkün olduğu görülüyor. Bu eksik adımların davanın sonucunu etkileyip etkilemediği sorduğumuz sorulardan, kanıtlara yeniden bakmak da öyle.
Kris: Kesinlikle katılıyorum. Geçmiş tecrübelerimin yanı sıra Tom Lange ile konuşmalarımdan da yaptığım çıkarıma göre; suç steril bir laboratuarda işlenmediği sürece elbette belirli bir kirlilik olacaktır. Kimseyi kurtarmayı değil doğruya ulaşmayı denedik. Kimseye haksız yere hüküm giydirmeye çalışmıyor, sadece ne olduğunu bilmek istiyoruz. Bay Simpson’ın oğlunun hiç sorgulanmaması ile ilgili öne sürülen bir takım nedenler var. Yine de Derrick ve ben, “Bu sebepler ilginç ama yine de sorgulanması lazımdı,” deriz. Birinci dereceden yakınlar olduğu zaman zanlı olsun olmasın genel olarak ifade vermeleri gerekir.
Zaten yanıtını bildiğimiz sorular sormadık, bilmediklerimizi öğrenmek istedik. Dedektif Lange’i savunmasız yakaladığımız zamanlar da oldu, defansif olduğu zamanlar da.
Araştırmacı olarak en yüksek standartı korumak ve birbirimizi kontrol etmek konusunda bir yükümlülüğümüz var. Bunu yerine getirdiğimizi düşünüyorum.
Cinayetin kendisi dışında bir çok husus var.
Kris: Doğru. Ben o zaman müzakere ekibinin içindeydim ve konumuz, ne tür bir adamla karşı karşıya olduğumuzdu. Bana öore, yıllar önce de şimdi olduğu gibi son derece narsisistik biri olarak görülebilir. Ben merkezci, diğerlerinden kendini üstün gören, küstah bir profil.
Bu araştırmayı yeniden açarken sizi vazgeçirmeye ya da durdurmaya çalışan kimse oldu mu?
Kris: Karışan kimse olduğunu hatırlamıyorum. Belgesele katkıda bulunmak istemeyen insanlar oldu, ancak daha sonra bunlardan bazıları fikir değiştirip geldiler de. Ama bunu yapmayın diyen kimse olmadı. Bilakis tam tersi oldu. İnsanlar ilk başta biraz çekindikten sonra samimiyetimizi görüp bize açıldı ve yardımcı oldu. Zor sorulara yanıt verip bize vaktini ayıran Tom Lange örneğin. Goldman ve Tanya Brown da öyle.
Hazırlayan: DEFNE AKMAN